W dzisiejszej dobie, coraz lepszej techniki oraz wykrywalności nowotworów, profilaktyka chorób kobiecych jest bardzo ważna. Rutynowe kontrole ginekologiczne powinny być nieodzownym elementem życia codziennego.
Do podstawowych badań, którym pacjentki powinny się poddawać w poradni ginekologicznej należą:
- zestawione badanie ginekologiczne
- badanie cytologiczne szyjki macicy
- ultrasonograficzna ocena narządu rodnego i przydatków
Badanie na fotelu ginekologicznym pozwala lekarzowi na ocenę podstawowych zmian w budowie czy funkcji narządów. Dzięki palpacji oraz ocenie wzrokowej, lekarz może ocenić zmiany na sromie, w pochwie oraz szyjce macicy. W swojej budowie szyjka macicy składa się z części pochwowej oraz brzusznej. Ta pierwsza jest i powinna podlegać regularnej ocenie, z uwagi na możliwość zmian na jej tarczy lub w kanale. Nabłonki pokrywające szyjkę macicy to nabłonek wielowarstwowy płaski oraz jednowarstwowy gruczołowy. W miejscu ich połączenia tworzy się tzw. strefa transformacji – miejsce, gdzie najczęściej dochodzi do zmian nowotworowych tego narządu. W tym miejscu, oprócz oceny wzrokowej przychodzi nam z pomocą badanie cytologiczne.
W naszej przychodni wykonujemy kontrolę cytologiczną szkiełkową u pacjentek co roku. Zmiany podejrzane potrzebują kilku lat, by na drodze karcenogenezy ze zmian prostych ewoluować do zmian nowotworowych. Jak wiemy, głównym, a praktycznie jedynym, czynnikiem sprawczym jest wirus HPV. Z tego faktu można wysunąć prosty wniosek, że badanie, a dokładnie test HPV, może wnieść dużo informacji dotyczących ewentualnej patologii szyjki macicy.
Co-TEST, czyli badanie cytologii płynnej wraz z HPV test – jest dobrym badaniem w profilaktyce nowotworów szyjki macicy, ponieważ cytologia płynna ma dwukrotnie większą skuteczność w wykrywalności zmian szyjki macicy. W połączeniu z testem na HPV daje nam wysoką czułość i swoistość profilaktyki raka szyjki macicy. W naszej przychodni możliwe jest wykonanie takiego badania. Szczególnie wskazane jest dla pacjentek z nieprawidłowym wynikiem przesiewowej cytologii szkiełkowej lub niepokojącymi objawami, takimi jak nieprawidłowe krwawienia miesiączkowe.
Kolejnym aspektem ważnym w corocznych badaniach ginekologicznych jest wykonywane przez ginekologów USG. Badanie głowicą transwaginalną daje możliwość dobrej oceny wizualnej trzonu macicy oraz takich jej elementów jak endometrium – czyli wewnętrzna błona śluzowa macicy. W przypadku nieprawidłowych, obfitych i nieregularnych krwawień – to właśnie jej przyglądamy się w pierwszej kolejności. Dodatkowo ocenie podlega mięsień macicy i wszystkie w nim zmiany, do których najczęściej należą mięśniaki macicy lub adenomioza. Przy regularnej kontroli zmiany te można obserwować do momentu, w którym nie ma patologicznych objawów towarzyszących, czyli nieprawidłowych krwawień, szybkiego wzrostu czy dolegliwości.
Będąc przy badaniach USG, warto wspomnieć o konieczności kontroli ultrasonograficznej piersi – takowa powinna odbywać się co rok, jednak nie rzadziej niż co 2 lata. Dzięki temu, oceniamy gruczoły piersiowe pod kątem zmian nowotworowych. Warto mieć na uwadze, że nowotwory piersi są na pierwszym miejscu pod względem zachorowalności oraz drugim – umieralności u kobiet.
Wymienne z badaniem USG badanie mammografii – RTG piersi – daje nam wysoką czułość w diagnostyce gruczołów.
Mając powyższe na uwadze, warto się badać przynajmniej raz w roku lub w przypadku jakichkolwiek objawów niepokojących.
lekarz specjalista w zakresie ginekologii
Michał Makacewicz
